
Bayat Ege Bölgesinin doğu bölümünde yer almaktadır. Afyon'a 47 km. mesafede olup,_Ankara-Afyon-İzmir transit yolu üzerinde bulunmaktadır. Doğusunda Emirdağ, Kuzeyinde Han ve Çifteler, Güneyinde Bolvadin, Güneybatısında İscehisar, Batısında İhsaniye ilçeleri ile çevrilidir. Bayat ilçesi 31 derece Boylamın ve 39 derece Enlemin kesiştiği yerin hemen batısında yer almakta olup, deniz seviyesinden yüksekliği 1050 metredir, ilçenin köyler ile beraber 428 km2 olduğu tahmin edilmektedir.
Bayat ilçesi , 31, derece boylam ve 39 derece enlemin kesiştikleri yerin hemen batısında, Afyon iline bağlı olarak Ege bölgesinin Anadolu bölümündedir. Doğuda Emirdağ, güneyde Bolvadin, güney - batıda İsçehisar ilçesi. batıda İhsaniye, kuzeyde Seyitgazi ve Çifteler ilçeleriyle çevrilmiştir. Afyon iline 45 km., Emirdağ ilcesine 20 km'dir. Deniz düzeyinden yüksekliği 1050 m'dir. İklim yönünden daha çok İç-Anadolu özelliklerim taşır. Yazları kurak, kışları soğuk geçer. Genellikle yaz aylarında yağmur az düşer. Yağışlar en çok ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde görülür. Rüzgarlar kuzeyden poyraz, doğudan gündoğdu, batıdan karayel olarak eser. Kış mevsiminde kar kalınlığı kimi yerde 50-60 cm. ye dek çıkar. En soğuk aylar ocak, şubat ve mart aylarıdır. Kasınım son yarısı ile aralık ayında çevreye kuru soğuklar egemen olur.
Doğuda boylu boyunca uzanan Çal Sıradağları; kuzeyde Ağın.Doğlat, Geçeği, Çöğürlü dağlarıyla Çanacık yaylası; batıda Beydağları. Eyerli, Asarkale ve Köroğlu dağları; güneyde Çamdağı, Kapaklı ve Kazankaya dağları vardır. Bayat ilçesi, dört yandan çevrilmiş bu dağların orta yerindeki bir koyakta kurulmuştur. Karacaovası ve Elicek ovası olarak adlandırılan düzlükler, birer ova olmaktan çok yaygınlaşmış koyak (vadi) düzlükleridir.
Şeflik biçiminde olan Bayat, Asarcık ve Kazankaya çayları, batıdaki Çal Boğazı'nda birleşip ilerde Sakarya nehrine karışır. Özellikle Bayat Çayı, Sakarya'nın ilk kolu olarak Bayat yaylasından çıkıp ilçenin içerisinden geçerek, doğuya doğru akar. Karların erime mevsimi olan ilkbaharda iyice kabarır, ağustos ayında ise diner. Suyunun gür olduğu mevsimlerde birtakım değirmenleri çalıştırır.
Bayat'ın bitki örtüsü oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Yakın bir geçmiş olan (1930-1940) yılları arasında Yukarıköy, alabildiğine palamutluktu. Eyerli dağı, eteklerinden doruklarına dek, meşe ve kabaağaç ormanlarıyla kaplıydı. Çambaşı, Yayla, Beydağları,Eysenlik, Taşlık Deresi, Manasır, Köroğlu Beli, Çamdağı, Akçate-
Satçı Alanı baştanbaşa çam ormanları içindeydi. Çal dağları,Darıyeri, Karatepe, Çöğürlü, Sarnıç, Çamurluk, Geriz Dereleri, Çubuk İçi, Mekecik, Çalca Ardı, İnpazarcık ve Tuzla meşe ormanlarıyla ; Tekesir ve Demirli yöresi de ardıç ormanlarıyla kaplıydı.Bugün bu örtü, yanlış kesimlerle iyiden iyiye azalmış ; ancak Çal dağları ve Tuzla'da seyrek meşelikler, Köroğlu Beli'nde de pınarlıklar kalmıştır. Bununla birlikte Köroğlu Beli'ndeki geniş bir alanda devlet eliyle yeniden çam yetiştirilmeye başlanmıştır.
Bayat yöresinin orman örtüsünü çam, gercelik - malyar – kızıl meşeler, ardıç; pinar, böğürtlen, ahlat, yaban erik ve elması, kuşburnu, yabanıl badem, akarsu boylarında söğüt, kavak ve ılgın ağaçları oluşturur. Ayrıca son yıllarda iyi cins elma, armut, kayısı, zerdali ve vişne gibi meyveler de yetiştirilmektedir.
İKLİM: Kara iklimi özelliği taşımaktadır. Yazları kurak, kışları soğuk geçer. Genellikle yaz aylarında yağmur az düşer. Bitki örtüsü bakımından zengin sayılır.
Bayat'ta saptanan iklim değerleri aşağıya çıkarılmıştır :
Yıllık ortalama sıcaklık 10.7 derece.
Temmuz ayı ortalama sıcaklık 20 »
Ocak ayı ortalama sıcaklık 4.8 »
Yıllık yağış miktarı 388 mm.
Bayat ilçesinin;.ormanlarında görülen yabanıl hayvanlar, kuşlar ve av hayvanları şunlardır : Kurt, ayı, tilki, yaban domuzu, kirpi, tarla faresi, gelincik; tavşan, keklik, bıldırcın, sinecen kuşu (turgay), cıkcık (orman turgayı), sığırcık, atmaca, ibibik, üveyik, serçe, karakuş (kartal), saksağan vb.
İlçenin köyleriyle birlikte nüfusu 8753.ilçe merkezinin nüfusu 2000sayımına göre göre 4753 tür Bugün ise 5000 dolayındadır.
Merkezin köylerine olan uzaklıkları şöyledir . . .
İlçe merkezine uzaklığı
Köyün Adı
Mallıca 20 km.
Çukurkuyu 12 »
Muratkoru 26 »
Güney 29 »
Kuzören 29 »
Eskigömü 16 »
Derbent 7 »
İmralı 18 »
Akpınar 23 »
İnpinar 21 »
Yukarı Çaybelen (Maçaklı) 26 »
Aşağı Çaybelen (Maçaklı) 26 »
Sağırlı 14 »
Sülüklü 19